GUATR NEDİR ?

Boynun ön alt kısmında, nefes borusunun etrafında bulunan tiroid bezinin büyümesine “guatr” denilir. Özellikle iyot eksikliği olan kişilerde yaygın görülür ve Türkiye’de de görülme sıklığı fazladır. Cinsiyet dağılımına bakıldığında, kadınlar erkeklere oranla 5 kat daha fazla risk altındadırlar.

Guatrın nedenleri

  • İyot eksikliği
  • Graves hastalığı
  • Hashimoto hastalığı gibi tiroidin iltihaplı hastalıkları

Guatr türleri nelerdir?

Guatr birkaç farklı şekilde sınıflandırılabilir, büyüme şekli ve tiroid hormon seviyelerine göre olmak üzere Büyümesine göre sınıflandırılan guatr türleri şunlardır:

Basit (diffüz) guatr

Bu tür guatr, tiroid bezinin tamamen büyüdüğü ve nodül içermediği türüdür. Nedenleri (İyot eksikliği, Hashimoto hastalığı, Graves hastalığı)

Nodüler guatr

Nodüler guatr, tiroid bezinde nodül ve aynı zamanda tiroid bezinde büyüme olmasıdır Tek bir nodül yada çoklu nodül izlenebilir.. Birden fazla nodül varsa multinodüler guatr olarak tanımlanır.

Tiroid hormon seviyelerine göre sınıflandırılan guatr türleri şunlardır:

  • Toksik guatr: Bu guatr, tiroidinizin büyüdüğü ve fazla miktarda tiroid hormonu ürettiği durumlarda ortaya çıkar. Burada neden gereğinden fazla çalışan nodüller (Sıcak nodül) yada gereğinden fazla çalışan tiroid bezidir.
  • Nontoksik guatr: Eğer tiroidiniz büyümüşse ancak tiroid seviyeleriniz normalse (eutiroit), bu nontoksik bir guatr olarak adlandırılır.

Guatr'ın belirtileri nelerdir?

  • Boynunuzun önünde yumru görünümü,
  • Boğaz bölgenizde sıkılık hissi.
  • Kısık ses.
  • Boyun damarı şişmesi.
  • Nefes almada zorluk (nefes darlığı).
  • Öksürük.

Medikal Tedavi

Basit Guatrda (Diffüz Guatr) nedene yönelik tedavi yapılır.

İyot eksikliği varsa—-- İyot replasman tedavisi yapılır.

Hashimoto tiroiditi varsa — Tiroid replasman tedavisi yapılır.

Graves Hastalığı varsa — Tiroid hormon üretimini baskılayıcı antitiroid ilaçlar verilir.

Radyoaktif iyot tedavisi

RAI, radyoaktif özellik kazandırılmış İyot (I-131) molekülünün ağız yoluyla alınması şeklinde uygulanmaktadır. Bu tedavi ile radyoaktif iyot molekülleri Tiroid hücresi içerisine girerek bu hücreleri tahrip etmektedir.

Bununla beraber bu tedavinin en önemli yan etkileri Tiroid bezinin radyoaktif iyot molekülü tarafından harap edilmesine bağlı olarak kalıcı hipotiroidi gelişmesidir. Bundan dolayı hasta ömür boyu dışarıdan Tiroid hormon destek tedavileri almak zorunda kalır.

Ayrıca genç hastalarda fertilite (doğurganlık) üzerinde olumsuz etkileri olduğu bildirilmiştir.

Cerrahi tedavi

Cerrahi tedavide Tiroid bezinin tamamı çıkartılır,buna bağlı kalıcı hipotiroidi gelişir ve hasta ömür boyu dışarıdan Tiroid hormon destek tedavileri almak zorunda kalır. Ayrıca Tiroid cerrahisine bağlı olarak boyun bölgesinde kesi izi, paratiroid bezlerinin alınmasına bağlı hipoparatiroidi, genel anesteziye bağlı olası komplikasyonlar görülebilir.

Tiroid ablasyon ve Embolizasyon tedavileri

Basit (Diffüz) Guatr ve Multinodüler Guatr’da Tiroid arter embolizasyon tedavisinin etkinliği yüksektir. Bu yöntemde hastanın kasık bölgesinden femoral arterine ince bir iğne ile girilerek, Tiroid bezini 4 besleyici damarın üçü veya dördüde embolizan madde olarak adlandırdığımız kum taneciği boyutunda maddeler verilerek tıkanır. Tiroid bezi fonksiyonunu kaybetmeden 1-2 ay içerisinde küçülerek normal boyutlarına ulaşır.

Hastanın tiroid bezi normalden fazla çalışıyorsa Non Graves Hipertiroidide %80 hastada antitiroid ilaç ihtiyacını ortadan kaldırır. Çoğu Graves hastası yüksek dozlarda antitiroid ilaç kullanmak zorunda kalmaktadır. Genelde yüksek doz antitiroid ilaç kullanımına bağlı bir çok hastada istenmeyen yan etkiler gelişmektedir. Graves hastalarında Tiroid arter embolizasyon tedavisi uygulandığında hastanın kullanması gereken antitiroid ilaç dozu %80 oranında azalabilmekte ve hasta ilaç tedavisine bağlı yan etkilerden korunabilmektedir.

Tiroid Arter embolizasyonun avantajları

İşlem lokal anestezi ile yapılır ve hasta işlemden 6 saat sonra normal hayatına döner.

Hastanın boynunda herhangi bir kesi izi olmaz

Hasta Tiroid bezini kaybetmez, hipotiroidi gelişmez ve ömür boyu dışarıdan Tiroid replasman tedavisi almasına gerek kalmaz.

Embolizasyon işleminden 3 ay sonra tiroid bezinde ortalama %70-80 oranında küçülme olur.

Eğer hastanın az sayıda, bir veya iki nodülü varsa ve bu nodüller Tiroid bezinde boyut artışına neden oluyorsa perkütan termal ablasyon tedavisi uygulanabilir (Radyofrekans, Mikrodalga). Bu tedavi yönteminde hastanın boyun bölgesinde cildinden ince bir iğne ile girilerek tiroid nodülünün içine girilerek ısı ile harab edilir. Ablasyon işleminden hemen sonra tiroid nodülü canlılığını kaybeder ve üç ay içerisinde %80 oranında küçülür.

Bazı hastalarda her iki tedavi yöntemi beraber uygulanabilir (Tiroid arter embolizasyon ve perkütan tiroid ablasyon). Bu genelde hastada var olan nodüllerin sayısı ve tiroid bezinin boyutu ile ilişkilidir.

Perkütan Tiroid nodül ablasyonun avantajları (Radyofrekans, Mikrodalga)

  • İşlem lokal anestezi ile yapılır. Hasta 1 saat sonra normal günlük hayatına döner
  • Hastanın boynunda kesi izi olmaz
  • Hasta Tiroid bezini kaybetmez, hipotiroidi gelişmez ve ömür boyu dışarıdan Tiroid hormon destek tedavisi almasına gerek kalmaz.
  • 3 ay içerisinde tiroid nodülünde %80 oranında küçülme olur.